Jak wynika z artykułu: Faktura – czy tylko dwuletni okres przedawnienia? każde roszczenie, ulega przedawnieniu wcześniej niż po siedmiu, ośmiu czy dziewięciu latach. Powstaje zatem pytanie czy takich roszczeń można dochodzić?
Przerwanie biegu przedawnienia
Wskazać należy, że istnieją zdarzenia, które powodują przerwanie biegu przedawnienia. Przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że biegnie ono od nowa. Zdarzeniami, które skutkują przerwaniem biegu terminu przedawnienia jest przykładowo uznanie długu przez dłużnika ( art. 123 k.c.) . Tak więc jeżeli dłużnik napisze list do wierzyciela z prośbą o rozłożenie długu wynikającego z zakupu przez niego materiałów budowlanych na raty i poda tam dane konkretyzujące roszczenie np. kwotę długu lub numery faktur o których rozłożenie na raty prosi, wtedy dwuletni bieg przedawnienia zostanie przerwany
Przykład:
2.01.2008 r. Jan Kowalski zakupił w hurtowni Budowlaniec sp. z o.o. materiały budowlane na prowadzoną przez niego budowę. Na fakturze termin płatności został określony na 14 dni tj. do 16-01-2008 . Do tego dnia Jan Kowalski nie uregulował płatności Dwuletni bieg terminu przedawnienia zaczął biec od dnia 17-01-2008 r. W roku 2009 Budowlaniec sp. z o.o. wezwała Jana Kowalskiego do zapłaty. W odpowiedzi w dniu 12-10-2009 r. spółka otrzymała od Jana Kowalskiego pismo z prośbą o rozłożenie długu raty ze względu na jego trudną sytuację finansową. W prośbie tej Jan Kowalski podał określona kwotę jaką ma do zapłaty. Pismo takie można potraktować jako uznanie długu i wobec tego termin przedawnienia będzie biegł od nowa. Zatem ostatnim dniem przed upływem terminu przedawnienia będzie 12-10-2011 r.
Skierowanie sprawy o zapłatę do sądu skutkuje przerwaniem biegu terminu przedawnienia, a podczas postępowania sądowego ono nie biegnie. Podobny skutek będzie w przypadku skierowania sprawy do mediacji.
Często wierzyciele wykorzystują tzw. zawezwanie do zawarcia próby ugodowej przed sądem. Rozwiązanie to jest stosunkowo tanie gdyż kosztuje raptem 40 zł. (art. 23 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) i nawet pomimo nie zawarcia ugody samo wszczęcie takiego postępowania przerywa bieg przedawnienia.
Inaczej jest w postępowaniu karnym gdzie, termin przedawnienia biegnie również w trakcie procesu.
Warto dodać, że prawomocne orzeczenie sądu w postępowaniu cywilnym przedawnia się z upływem 10 lat (art. 125 § 1 k.c.)
Przykład:
Merlin spółka akcyjna zleciła Inter Eco spółce z ograniczoną odpowiedzialnością pilnowanie biurowca. Merlin nie zapłacił za usługi ochrony budynku wykonane w marcu 2004 roku. Doszło do zawarcia między stronami umowy o świadczenie usług na warunkach zlecenia (art. 750 k.c.) Przedawnienie roszczeń o wynagrodzenie z tytułu takiej umowy upływa po dwóch latach. Jednak w roku 2005 Inter Eco uzyskała wyrok (nakaz zapłaty) przeciwko Merlin. Merlin w dalszym ciągu nie zapłaciła za wykonaną usługę. Termin przedawnienia upływa w roku 2015.
Terminy przedawnienia można wielokrotnie przerywać. Należy jednak pamiętać, że aby przerwać bieg przedawnienia musi on biec nie można przerywać czegoś co już nie biegnie. W przypadku gdy termin biegnie będzie możliwym dochodzenie roszczeń z tytułu faktur 7,8 i 9 letnich.
Przykład:
Ryszard Borowy działający pod nazwą Borowy Trade nie zapłacił za transport wykonany w dniu 22-03-2008 przez Alojzego Moskala działającego pod nazwą Transport Międzynarodowy Trans-Tech. Alojzy Moskal wykonał transport z Niemiec do Polski. Termin przedawnienia roszczeń o zapłatę zgodnie z konwencją o CMR upływa po dniu 22-06-2009. 25-06-2009 roku Ryszard Borowy napisał pismo do pana Moskala z prośą o odroczenie terminu płatności.Nie doszło do przerwania biegu przedawnienia gdyż uznanie długu nastąpiło już po upływie terminu przedawnienia.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie aby dłużnik zapłacił za przedawniony dług, jednak nie musi on tego robić.
Możliwość dochodzenia należności przedawnionej przed sądem
To że należność uległa przedawnieniu (nie mylić z tzw. przeterminowaniem faktury, tj. opóźnieniem w zapłacie) nie oznacza, że nie można jej dochodzić przed sądem. Jest to jak najbardziej możliwe. Sąd nie bada czy roszczenie jest przedawnione. Jednak gdy dłużnik zgłosi przed sądem zarzut przedawnienia sąd obowiązany będzie zbadać czy jest on zasadny i ewentualnie oddalić nasze żądanie ze względu na upływ terminu przedawnienia. Jeżeli strona przeciwna będzie reprezentowana przez radcę prawnego bądź adwokata, to powstanie również konieczność zapłaty na jego rzecz kosztów adwokackich.
Podsumowanie
Generalnie roszczenia o zapłatę z tytułu sprzedaży lub wykonywanych usług w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej przedawniają się z upływem od 1 do 3 lat. Jednak poprzez uznanie długu przez dłużnika na piśmie lub skierowanie sprawy do mediacji możliwe jest liczenie biegu przedawnienia od nowa. W przypadku ugody lub uznania długu można dochodzić roszczeń objętych fakturami nawet wystawionymi wiele lat temu, będzie tak w przypadku gdy strony kilkakrotnie będą przerywać bieg przedawnienia. Można także dochodzić roszczeń przedawnionych co do których została wystawiona faktura, przy czym wiąże się to z ryzykiem przegrania procesu sadowego.
