ZASADA CZYNNEGO UDZIAŁU STRONY art. 10 § 1 KPA, art. 81 KPA.
Art. 10. KPA § 1. Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Art. 81 KPA. Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2.
Art. 140 KPA. W sprawach nieuregulowanych w art. 136-139 w postępowaniu przed organami odwoławczymi mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami pierwszej instancji.
Art. 7 KPA. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Art. 79 KPA. § 1. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem.
§ 2. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia.
|
Zgodnie z art. 81 KPA strona należy zapewnić możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów. Art. 10 § 1 KPA stronie należy umożliwić wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (prawo wypowiedzenia ostatniego słowa). Uprawnienie z art. 10 § 1 KPA jest szersze niż z art. 81 KPA. Jeśli strona nie miała możliwości wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, wówczas daną okoliczność faktyczną należy uznać za nieudowodnioną (a contrario art. 81 KPA). |
„Ustanowione w art. 10 § 1 prawo strony do wypowiadania się jest szerszym od prawa z art. 81, które obejmuje tylko prawo wypowiadania się co do przeprowadzonych dowodów. Wypływające z zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu prawo obejmuje wypowiadanie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. „Zasada, gwarantująca stronom możliwość wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji, odnosi się do wszystkich dowodów i materiałów, bez względu na to, z czyjej inicjatywy są one przeprowadzone lub zbierane (z urzędu czy na żądanie którejkolwiek ze stron (…), to samo dotyczy również „żądań”, bez względu na to, kto je wysuwa, strona czy organ administracyjny (…), chodzi tu nie tylko o „żądanie” sensu stricto, ile raczej o to, co władza lub strona chce prawnie osiągnąć w postępowaniu”. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wyd. 12, Warszawa 2012.
ZASADA CZYNNEGO UDZIAŁU STRONY W POSTĘPOWANIU ODWOŁAWCZYM art. 10 § 1 KPA, art. 140 KPA.
„Jeżeli organ odwoławczy przeprowadza w sprawie uzupełniające postępowanie, to zgodnie z art. 10 par. 1 w związku z art. 140 KPA przed wydaniem decyzji zobowiązany jest umożliwić stronom wypowiedzenie się co do zebranych dodatkowo dowodów i materiałów
„. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 1989 r. SA/Kr 11/89.
PRAWO STRONY ZGŁASZANIA WNIOSKÓW DOWODOWYCH – art. 10 KPA, art. 78 KPA.
|
Strona ma prawo zgłaszać wnioski dowodowe na okoliczności mające znaczenie dla sprawy. Wniosek dowodowy strony powinien służyć ustaleniu stanu faktycznego sprawy. Wniosek dowodowy storna może zgłosić w każdym czasie w toku postępowania. Strona powinna zgłaszać wnioski dowodowe, czyli współdziałać z organem w ustalaniu okoliczności faktycznych sprawy, aby uchronić się przed niekorzystnym rozstrzygnięciem. |
„W obowiązujących rozwiązaniach przyjętych w art. 7 i przepisach szczególnych (art. 78) prawo do czynnego udziału strony (stron) w ustaleniu stanu faktycznego sprawy nie budziło wątpliwości. Nowe rozwiązanie ustanawia to prawo expressis verbis. Ustanowienie tego prawa strony (stron) w konstrukcji zasady ma konsekwencje prawne dla wadliwości postępowania prowadzonego w sprawie. Nierozpoznanie wniosku strony (stron) o podjęcie czynności niezbędnej dla dokładnego ustalenia stanu faktycznego sprawy stanowi rażące naruszenie przepisów prawa procesowego. Inaczej należy ocenić nieuwzględnienie wniosku co do podjęcia czynności. Ocena, czy wnioskowana czynność dowodowa jest niezbędna do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy należy do właściwości organu administracji publicznej. Niezbędne czynności wyjaśnienia stanu faktycznego to czynności, które dotyczą ustalenia faktów, które pozostają w zakresie faktów zapisanych w normie prawnej przepisu prawa materialnego – hipotetycznym stanie faktycznym. Wadliwa ocena organu administracji publicznej rozpoznającego sprawę nie będzie stanowiła rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego. Prowadzić może jednak i do rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego w razie gdy konsekwencją wadliwej oceny niezbędności czynności dowodowej wnioskowanej przez stronę (strony) będzie zastosowanie konsekwencji prawnej do stanu faktycznego, który nie był zapisany w hipotetycznym stanie faktycznym”. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wyd. 12, Warszawa 2012.
- „Z art. 7 i art. 77 § 1 KPA wynika, że obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego ciąży na organie prowadzącym postępowanie administracyjne. Nie znaczy to, że strona jest zwolniona od współudziału w realizacji tego obowiązku, zwłaszcza iż nieudowodnienie określonej okoliczności faktycznej może prowadzić do rezultatów niekorzystnych dla strony. Jednakże na gruncie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie do przyjęcia jest takie rozumienie koncepcji prowadzenia postępowania dowodowego, przy którym organ administracji przyjmuje całkowicie bierną postawę, ograniczając się jedynie do oceny, czy strona udowodniła fakty stanowiące podstawę jej żądania, czy nie, i przerzucając w konsekwencji obowiązek wyjaśnienia sprawy na stronę”. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 1984 r. II SA 1205/84.
Udział strony w przeprowadzeniu dowodu ze świadków, biegłych, oględzin. Art. 10 § 1 KPA, art. 79 KPA.
Możliwe uchybienia przepisom KPA jako podstawa skargi do wsa. Podstawa prawna i faktyczna decyzji.
Możliwe uchybienia przepisom KPA jako podstawa skargi do wsa. Postępowanie dowodowe.
Krok po kroku jak napisać skuteczną skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
