Stosownie do art. 1020 k.c. spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

W przypadku gdy zmarły nie pozostawił testamentu w grę wchodzi dziedziczenie ustawowe. Wówczas do dziedziczenia dochodzą zstępni odrzucającego spadek. albo też zostają powołane osoby dziedziczące po zmarłym w dalszej kolejności, tj. rodzice, rodzeństwo lub zstępni rodzeństwa, dziadkowie i ich zstępni, w końcu gmina lub Skarb Państwa.

W przypadku odrzucenia spadku w drodze dziedziczenia testamentowego skutki uzależnione są od treści testamentu.   W testamencie możemy mieć do czynienia z tzw. podstawieniem tj. powołaniem do spadku osoby,  która miałaby dziedziczyć gdyby nie mógł lub nie chciał dziedziczyć spadkobierca ustawowy lub testamentowy.

Przykład 5

Spadkodawca sporządził testament, w którym napisał, że do spadku powołuje swojego długoletniego przyjaciela Janusza Bojarskiego. Jednak gdyby ten odrzucił spadek lub nie mógł dziedziczyć to do spadku powołuje ( podstawia) Marię Jabłońską . Maria Jabłońska będzie zatem podstawiona ( będzie spadkobiercą) tylko gdy nie będzie mógł lub chciał Janusz Bojarski

W przypadku gdy w testamencie powołanych zostanie kilku spadkobierców jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada ( przyrośnie) pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów. ( art. 965 k.c.)

Przykład 6

Spadkodawca sporządził testament, w którym powołał do spadku Krzysztofa Słabonia w części 1/4, Jadwigę Słaboń w 1/4 oraz Mariannę Pokalańską w 1/2. Jadwiga Słaboń zmarła przed otwarciem spadku. Wobec powyższego Krzysztof Słaboń otrzyma z przyrostu po Jadwidze Słaboń o połowę mniej niż Marianna Pokalańska ( 1/4 to połowa z 1/2 ). Zatem udział Jadwigi Słaboń należy podzielić wg proporcji 1/3 dla Krzysztofa Słabonia, a 2/3 dla Marianny Pokalańskiej. Z tego wynika, ze Krzysztof Słaboń otrzyma łącznie1/3 ( 1/4 + 1/3 x 1/4), a Marianna Pokalańska otrzyma łącznie 2/3 ( 1/2 + 2/3 x 1/4).

Jeżeli w testamencie został powołany tylko jeden spadkobierca, a ten nie chce lub nie może dziedziczyć do spadku powoływani są spadkobiercy ustawowi.

Powołany do dziedziczenia ustawowego lub testamentowego nie chce być spadkobiercą gdy odrzuci spadek ( art. 1012 k.c. i nast. ) albo zrzeknie się dziedziczenia ( art. 1048 k.c.) Powołany nie może być spadkobiercą gdy umrze wcześniej lub przestanie istnieć ( np. fundacja) ( art. 927 § 1 k.c.), zostanie uznany za niegodnego ( art. 928 k.c. ), rozciągną się na niego skutki zrzeczenia się dziedziczenia dokonane przez np. jego ojca ( art. 1049 § 1 k.c.) Nie może być też spadkobiercą dziecko, które urodzi się nieżywe, mimo, że gdy jest poczęte można je powołać do spadku ( art. 927 § 2 k.c.).

Radca prawny Rafał Ptak

Radca prawny Rafał Ptak został wyróżniony przez elitarny miesięcznik FORBES jako laureat w Konkursie Profesjonaliści Forbesa 2012 – Zawody Zaufania Publicznego. Ta prestiżowa nagroda stanowi wyraz szczególnego uznania dla zawodowych osiągnięć Mecenasa w karierze prawniczej.

Podobne wpisy