Zakres kontroli sądu administracyjnego.
Art. 133 PPSA [Wyrok po zamknięciu rozprawy]
§ 1. Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy, chyba że organ nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2. Wyrok może być wydany na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym albo jeżeli ustawa tak stanowi.
§ 2. Sąd może zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo.
§ 3. Rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu.
Art. 134 PPSA [Rozstrzygnięcie w granicach sprawy]
§ 1. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
§ 2. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.
Sąd administracyjny nie jest związany granicami skargi, natomiast postępowanie sądowoadministracyjne jest odformalizowane.
– „Rozstrzyganie w granicach danej sprawy oznacza, że sąd nie może uczynić przedmiotem rozpoznania legalności innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę. Brak związania zarzutami i wnioskami skargi oznacza natomiast, że sąd bada w pełnym zakresie zgodność z prawem zaskarżonego aktu. Może więc uwzględnić skargę z powodu innych uchybień niż te, które przytoczono w tym piśmie procesowym, może również stwierdzić np. nieważność zaskarżonego aktu, mimo że skarżący wnosił o jego uchylenie’. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2007 r. II OSK 610/06.
Odmienne przy skardze kasacyjnej sąd jest związany granicami skargi kasacyjnej. „Jeżeli chodzi o postępowanie kasacyjne, to należy podkreślić, że stosownie do art. 183 § 1 zdanie pierwsze Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, poza niewystępującymi w rozpatrywanej sprawie wypadkami nieważności postępowania (§ 2 tego artykułu), Naczelny Sąd Administracyjny rozpatruje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Oznacza to, że jest związany zarzutami postawionymi w tej skardze, nie może więc badać zgodności zaskarżonego wyroku z przepisami nieprzytoczonymi w skardze kasacyjnych, nawet jeżeli z twierdzeń autora skargi kasacyjnej wynika, że w istocie może chodzić o naruszenie innego przepisu niż wyraźnie wskazany w tej skardze. Nie może też korygować ani uściślać zarzutów skargi kasacyjnej. Należy także zwrócić uwagę, że w wypadku podstaw kasacyjnych opartych na naruszeniu prawa materialnego powinny być w skardze kasacyjnej wyraźne wskazane postaci tego naruszenia – błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie (art. 174 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)”. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2007 r. I FSK 379/06.
W postępowaniu sądowoadministracyjnym sąd nie ustala stanu faktycznego sprawy ani nie dokonuje oceny materiału dowodowego, lecz ocenia prawidłowość postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego przez organy administracji publicznej. Sąd administracyjny bada czy w trakcie postępowania administracyjnego:
- zostały ujawnione wszystkie istotne dla wydania decyzji okoliczności,
- zostały one przez organ uwzględnione przy wydawaniu orzeczenia,
- został zgromadzony kompletny materiał dowodowy,
- w jaki sposób zostały ocenione dowody i fakty.
Sąd przeprowadza kontrolę zaskarżonej decyzji pod kątem zgodności z prawem materialnym i procesowym według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji.
– „Sąd administracyjny, sprawując kontrolę działalności administracji publicznej, nie ustala okoliczności faktycznych sprawy, gdyż w zasadzie nie przeprowadza postępowania dowodowego (poza szczególnym przypadkiem przewidzianym w art. 106 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który to przepis nie był stosowany w rozpatrywanej sprawie) i nie dokonuje oceny zebranych dowodów, prowadzącej do uznania określonych faktów za udowodnione, lecz jedynie bada prawidłowość przeprowadzenia tych czynności przez organy administracji; sprawdza, czy organy te – ustalając stan faktyczny – nie naruszyły właściwych przepisów procedury administracyjnej, w tym także czy w sposób wyczerpujący rozpatrzyły cały materiał dowodowy i czy właściwie oceniły zebrane dowody. Tak więc w zakresie ustaleń faktycznych uchybienia sądu administracyjnego mogą polegać na błędach w kontroli ustaleń faktycznych dokonanych przez organy administracji, a nie na błędzie popadnięcia w zarzucaną w skardze kasacyjnej sprzeczność”. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2007 r. I FSK 379/06.